potencjometry precyzyjne SAKAE

informacja techniczna

 

ŚRODKI OSTROŻNOŚCI PRZY OBCHODZENIU SIĘ I UŻYTKOWANIU POTENCJOMETRÓW

 

1. Postępowanie z potencjometrami

Z potencjometrami należy postępować ostrożnie mając na uwadze, że są one rodzajem instrumentów precyzyjnych.

Kolizje pomiędzy elementami, upadki na podłogę, zmoczenie chemikaliami lub wodą, narażenie na promienie słoneczne, itp. może powodować pęknięcia wyprowadzeń, deformację nastawianych elementów, rozłączenie się klejonych części, wykrzywienie osi, przedostanie się zanieczyszczeń do wnętrza, wzrost temperatury obudowy, itp. co w konsekwencji może prowadzić do dalszych uszkodzeń.

 

2. Przystosowywanie potencjometrów do wymagań montażu

Przystosowywanie potencjometrów do wymagań montażu powinno być dokonywane u producenta.

Drgania, udary i cięcia związane z przystosowywaniem potencjometrów mogą spowodować utratę niezawodności i uszkodzenia. Przy zamawianiu potencjometrów należy określać zakres wymaganego przystosowania potencjometrów w celu uniknięcia problemów. W przypadku samodzielnego dokonywania tych czynności nie może być zagwarantowana jakość potencjometrów i ponoszona odpowiedzialność za ich funkcjonowanie.

Przykładowe czynności związane z przystosowywaniem potencjometrów do wymagań montażu:

(1) Dotyczące osi: obcinanie, żłobienie, wyrównywanie, gwintowanie, wiercenie, itp.;

(2) Dotyczące wyprowadzeń: obcinanie, wyciąganie, gięcie, itp.;

(3) Dotyczące panelu: opiłowywanie części mocującej, wiercenie, itp.;

 

3. Montaż i demontaż potencjometrów

Przy montażu potencjometrów do panelu i wykonywaniu połączeń do wyprowadzeń należy zwrócić uwagę na:

 

(1) Przy montażu potencjometrów, które mają element pilotujący należy wykonać na niego otwór i zapewnić montaż bez przekoszenia.

 

(2) W przypadku potencjometrów, które mają bolec zapobiegający ich obrotowi w panelu, należy wywiercić odpowiedni otwór i dokonać montażu umieszczając bolec w otworze. W czasie montażu i demontażu należy zwrócić uwagę na siły przykładane do obudowy. Zbyt duże siły mogą spowodować skręcenie obudowy, zniszczenie obudowy lub zniszczenie taśmy mocującej.

 

(3) W przypadku potencjometrów z nakrętką centralną absolutnie konieczne jest zachowanie określonej siły dokręcania nakrętki i jej nie przekraczanie. Przekroczenie siły dokręcającej może spowodować zniszczenie gwintu i zwiększenie momentu obrotowego.

 

(4) Przy montażu potencjometru do panelu z wykorzystaniem wkrętów należy stosować wkręty zgodne z podanymi w katalogu, szczególnie należy zwracać uwagę na ich długość. Wkręty dłuższe niż zalecane mogą zniszczyć wewnętrzny element rezystancyjny, natomiast wkręty krótsze mogą zniszczyć gwint.

 

(5) W czasie montażu I demontażu pokręteł, kół pasowych I elementów sprzęgających do osi potencjometru należy zwrócić uwagę by nie przykładać nadmiernej siły do osi (1 kG). Szczególnie uderzenia w trakcie demontażu mogą spowodować wewnętrzne uszkodzenia.

 

(6) W czasie podłączania wyprowadzeń potencjometru należy zwrócić uwagę na:

Przewody podłączeniowe powinny mieć dostateczną długość, aby dodatkowe siły spowodowane drganiami, udarami, itp. nie prowadziły do zniszczenia wyprowadzeń i przerw w połączeniach wewnętrznych potencjometru.

Lutowanie do wyprowadzeń wymaga stosowania lutownicy o mocy poniżej 60 W (temperatura grota do 350 °C) i czasu lutowania poniżej 3 s w celu uniknięcia przegrzania obudowy. Twarz lutującego powinna znajdować się w odległości większej niż 25 cm w celu zabezpieczenia przed odpryskami w czasie lutowania.

W celu usunięcia pozostałości lutowania nie należy myć całego wyrobu, ponieważ jeżeli kąpiel przedostanie się do wnętrza potencjometru, to może spowodować zwiększenie szumu przestawiania i podobne problemy prowadzące do uszkodzeń.

Wytrzymałość wyprowadzeń związana z wyciąganiem, wpychaniem i gięciem jest nie większa niż 1 kG

 

(7) W czasie sprawdzania rezystancji wyjściowej na wyprowadzeniu potencjometru należy stosować omomierz cyfrowy a nie analogowy. W sytuacji, gdy położenie suwaka potencjometru jest w pobliżu końców elementu rezystancyjnego omomierz analogowy może spowodować przepalenie się elementu rezystancyjnego i suwaka.

 

(8) Należy zachować ostrożność podczas sprawdzania rezystancji izolacji I wytrzymałości elektrycznej potencjometrów z napędem lub z dodatkowymi obwodami. W przypadku stosowanych silników do napędów potencjometrów ich wytrzymałość napięciowa wynosi 100 V, a model AP 1231 z zaciskiem „GND” ma uziemienie podłączone do obudowy, co należy wziąć pod uwagę podczas testów.

 

(9) W przypadku występowania złącza, jego łączenie i rozłączanie powinno odbywać się bez prób przekręcania, a poprzez łagodne wciśnięcie i wyciągnięcie, co powinno zapobiec obluzowaniu się złącza i powstaniu wewnętrznych uszkodzeń w postaci przerw.

 

4. Środki ostrożności przy stosowaniu potencjometrów

Stosowanie potencjometrów wymaga upewnienia się, czy zachowano środków ostrożności, uwzględniono parametry charakterystyczne podane w dokumentacji oraz zastosowano poprawne oprzewodowanie utrzymując ściśle wymagane wartości. Istotne są następujące środki ostrożności:

 

(1) Niewłaściwe podłączenie potencjometru

Napięcie wejściowe (zasilające) powinno być podłączane do wyprowadzeń 1 i 3. Podłączenie napięcia zasilającego do wyprowadzeń 1 i 2 może spowodować przepalenie potencjometru.

 

(2) Napięcie wejsciowe

Napięcie wejściowe powinno być odpowiednio zredukowane, aby dostosować warunki pracy potencjometru do pełnego zakresu przewidywanych temperatur otoczenia. W przypadku potencjometrów o małej rezystancji całkowitej (poniżej 500 W) mogą one emitować znaczną ilość ciepła, dlatego też należy ich parametry pracy powinny być dobierane na poziomie 50% dopuszczalnej mocy rozpraszanej.

 

(3) Wytrzymałość ograniczników

Jeżeli zostanie zastosowane pokrętło o dużej średnicy na osi potencjometru o małej średnicy lub silnik napędowy bez elementu sprzęgła, to ogranicznik ruchu suwaka potencjometru może zostać zniszczony przez uderzenie w niego przy obrocie z dużą prędkością. W takich przypadkach należy zapobiegać możliwym uszkodzeniom poprzez zmniejszenie średnicy pokrętła lub zastosowanie odpowiedniego sprzęgła lub wyłączników krańcowych (przy silnikach napędowych).

 

(4) Prąd płynący przez potencjometr ze środkowym wyprowadzeniem

Nie ma przeszkód w podłączeniu napięć wejściowych dodatniego i ujemnego do wyprowadzeń końcowych elementu rezystancyjnego(wyprowadzenia 1 i 3) i uziemieniu wyprowadzenia środkowego. Natomiast w przypadku podłączenia dwóch napięć dodatnich lub dwóch napięć ujemnych do wyprowadzeń końcowych i uziemienie wyprowadzenia środkowego (patrz rysunek poniżej) spowoduje przepływ dużego prądu przez wyprowadzenie środkowe.

W takim przypadku napięcie wejściowe przykładane do wyprowadzeń 1 i 3 powinno zostać zmniejszone o połowę w stosunku do napięcia dopuszczalnego ( w przypadku wyprowadzenia napięciowego zaleca się redukcję napięcia do 1/10).

 

 

(5) Postępowanie z potencjometrami ze sprężyną powrotną

Przy obrocie osi potencjometru napinającym sprężynę i gwałtownym zwolnieniu sprężyny może wystąpić uszkodzenie ogranicznika ruchu suwaka oraz nadmierne zużycie elementu rezystancyjnego spowodowane powtarzaniem takiej czynności. W takim przypadku zwalnianie sprężyny powinno odbywać się wolno i łagodnie.

 

(6) Postępowanie z potencjometrami z wbudowanym sprzęgłem

Podstawowym zadaniem sprzęgła wbudowanego do potencjometru jest zapobieganie zniszczeniu ograniczników ruchu suwaka. Jednak w systematycznego poślizgu sprzęgła może wystąpić jego przyspieszone zużycie prowadzące do skrócenia oczekiwanego okresu eksploatacji. Fakt ten należy wziąć pod uwagę przy projektowaniu zastosowań.

 

5. Składowanie potencjometrów

Zalecane jest użycie potencjometrów w ciągu 6-ciu miesięcy od dostawy ze względu na utrzymanie ich niezawodności I uniknięcie wpływu czynników środowiskowych. Jeżeli potencjometry składowane są przez dłuższy okres czasu, to należy:

 

(1) Przechowywać je w pomieszczeniu o temperaturze pokojowej I wilgotności względnej mniejszej niż 75% oraz chronić je przed promieniami słonecznymi, drganiami, udarami, pyłem, gazami powodującymi korozję (siarkowodór, kwas siarkawy, amoniak, ozon, itp.).

Potencjometry powinny być zapakowane: szczelnie, łącznie z inhibitorami (prawidłowa ich ilość wynosi 2 do 5 g) w szczelnych plastikowych torebkach, po całkowitym usunięciu wilgoci, w sposób uniemożliwiający wzajemne uszkodzenia, w sposób stanowiacy zabezpieczenie w przypadku upadku z wysokości.

 

(2) Zastosowanie potencjometrów po dłuższym okresie przechowywania powinno zostać poprzedzone kilkukrotnym obracaniem osi w całym zakresie ruchu i upewnieniem się, że wszystkie właściwości są normalne.

W tym przypadku czasami może wystąpić w czasie pierwszych ruchów szum przestawiania, który przy następnych ruchach zaniknie. Zjawisko to może zostać wywołane powstaniem warstwy tlenkowej na powierzchni ślizgowej elementu rezystancyjnego. Jest to normalne zjawisko.

 

 © wersji polskiej MEDITRONIK