potencjometry precyzyjne SAKAE

informacja techniczna

 

 

DOBÓR WŁAŚCIWOŚCI POTENCJOMETRÓW

 

Ważną rzeczą jest dobór potencjometrów po pełnym zapoznaniu się i porównaniu ich właściwości, ponieważ każdy rodzaj potencjometru ma inne parametry wyjściowe w zależności od użytego elementu rezystancyjnego, przewidywanych jego zastosowań oraz warunków środowiskowych pracy.

 

1. Elementy rezystancyjne

Dostępnych jest 5 rodzajów elementów rezystancyjnych: drutowe, hybrydowe, z tworzywa sztucznego przewodzącego, magnetorezystancyjne i cewki indukcyjne o różnych właściwościach sygnału wyjściowego. Szczegóły tych właściwości przedstawiono poniżej:

 

(1) Drutowe

Ten rodzaj elementu rezystancyjnego ma najlepszą stabilność rezystancji całkowitej i dlatego jest stosowany w opornicach regulowanych. Należy zwrócić uwagę na ograniczoną rozdzielczość i charakterystykę częstotliwościową (użyteczne do około 20 kHz).

 

(2) Hybrydowe

Hybrydowe elementy rezystancyjne zbudowane są z przewodzącej pasty z tworzywa sztucznego pokrywającej rezystancyjne element drutowy. Daje to elementy o nieskończonej rozdzielczości i długim oczekiwanym okresie użytkowania (patrz rysunek wyjaśniający budowę).

Ich zastosowanie jest ograniczone do dzielników napięcia.

Budowa elementu rezustancyjnego hybrydowego

 

 

(3) Tworzywo sztuczne przewodzące

Tworzywo sztuczne przewodzące stosowane jest w elementach rezystancyjnych o znakomitej rozdzielczości, długiej żywotności i zdolności do szybkiego przestawiania, jednak ich zastosowanie jest ograniczone do dzielników napięcia.

 

(4) Magnetorezystancyjne

Wykorzystywane są tu właściwości magnetorezystancyjne półprzewodników, których rezystancja może być zmieniana pod wpływem pola magnetycznego. Elementy magnetorezystancyjne mają długą żywotność i są przestawiane bezkontaktowo. Przy doborze tych elementów należy zwrócić uwagę na następujące cechy:

·           Na wyjściu nie można otrzymać 100% wartości wejściowej sygnału (dostępne jest około 80%);

·           Zakres zmienności liniowej jest wąski (około 90 ºC);

·           Występuje istotny dryft temperaturowy;

 

(5) Cewka indukcyjna

Wykorzystywana jest tu właściwość zmiany induktancji cewek wysokiej częstotliwości przez prądy wirowe generowane w niecentrycznie umieszczonym dysku. Elementy te mają długą żywotność i są przestawiane bezkontaktowo. Przy doborze tych elementów należy zwrócić uwagę na następujące cechy:

·           Na wyjściu nie można otrzymać 100% wartości wejściowej sygnału;

·           Zakres zmienności liniowej jest ograniczony;

·           Występuje istotny dryft temperaturowy;

 

W poniższej tablicy przedstawiono podstawowe cechy różnych elementów rezystancyjnych.

 

Tablica porównawcza podstawowych cech elementów rezystancyjnych.

Rodzaj elementu rezyst.

Rodzaj potencjometru

Cechy charakterystyczne

Jed­no­obro­towy

Wielo­obro­towy

Linio­wy

Z do­datk. wy­pro­wadz.

Pre­cyzja dzia­łania

Roz­dzie­lcz­ość

Ws­półcz. tem­perat.

Od­por­ność na cie­pło

Od­por­ność na wil­goć

Dłu­gość życia

Duża prędk. prze­stawia­nia

Wpływ częs­totliw.

Moc roz­pra­sz.

Drutowy

Hybry­dowy

Two­rzywo sztu­czne prze­wodz.

Cewka in­duk­cyjna (bezkon­takt.)

Stopień: ■ – najlepszy, ◘ - znakomity, ● – dobry, ○ – standardowy, ◦ – słaby

Uwaga: powyższa tablica odpowiada ogólnym charakterystykom potencjometrów standardowych

 

2. Sposoby mocowania

W zależności od przeznaczenia potencjometru do ręcznego nastawiania lub nastawiania w układach automatyki montażu możliwy jest wybór jednego z trzech następujących sposobów mocowania:

·           Mocowanie z nakrętką centralną – do ręcznego nastawiania;

·           Mocowanie wkrętami – do nastawiania w układach automatyki;

·           Mocowanie serwomechanizmowe (z wkrętami i podkładkami dociskowymi) – do nastawiania w układach automatyki;

 

Mocowanie z nakrętką centralną (BUSHING)

 

 

W mocowaniu z nakrętką centralną i elementem pilotującym średnica otworu w panelu powinna być wykonana zgodnie z wymiarami elementu pilotującego. W przypadku stosowania nakrętki centralnej z tworzywa sztucznego maksymalny moment dokręcania wynosi 1,0 Nm (10 kGcm). Zastosowanie momentu dokręcającego większego niż 1,0 Nm może spowodować nieregularne obracanie osi i zniszczyć gwint nakrętki.

 

Mocowanie wkrętami

 

 

Zestaw wkrętów mocujących powinien być odpowiednio dobrany do wymiarów poszczególnych typów potencjometrów, przy czym należy unikać zbyt długich wkrętów. Szczególnie w czasie montażu potencjometrów liniowych użycie za długich wkrętów może zniszczyć wewnętrzny element rezystancyjny.

 

Mocowanie serwomechanizmowe (SERVO)

 


Oś potencjometru może być zamocowana centrycznie tylko wtedy, gdy otwór w panelu będzie wykonany dokładnie według odpowiedniego rysunku.

Gdy stosowane są podkładki mocujące, potencjometr może być zamocowany za pomocą 2 lub trzech podkładek w zależności od jego średnicy.

Specjalnie wykonane podkładki mocujące pozwalają na wykonanie tego mocowania.

Mocowanie serwomechanizmowe pozwala na łatwe ustawianie zera potencjometru poprzez jego obrót. W tym przypadku korpus potencjometru powinien być obracany tylko po pełnym poluzowaniu podkładek mocujących.

 

3. Możliwość szybkiego przestawiania

Maksymalna prędkość przestawiania wartości wyjściowej potencjometru przy obrocie lub przesuwaniu osi podlega ograniczeniom ze względu na prędkość ruchu suwaka i jest zależna od elementu rezystancyjnego zastosowanego w potencjometrze. Ograniczenia te przedstawiono w tablicy:

 

Rodzaj elementu rezystancyjnego

Potencjometr obrotowy

(obr/min)

Potencjometr liniowy

(cykli/min)

Drutowy

40

30

Tworzywo sztuczne przewodzące

400

60

Hybrydowy

40

30

 

Jeżeli potencjometry są stosowane w niższej temperaturze, to należy je przestawiać z mniejszą prędkością ze względu na twardnienie smaru nałożonego na powierzchnię elementu rezystancyjnego. W tym przypadku należy się skonsultować z producentem przed realizacją aplikacji.

 

4. Obudowy

Stosowane są dwa rodzaje obudów potencjometrów wynikające ze stosowanych materiałów: obudowy metalowe i z tworzyw sztucznych. Zalecane jest stosowanie obudów metalowych ze względu na wytrzymałość i szczelność oraz szczególnie w aplikacjach audio ze względu na możliwość uziemiania obudowy.

 

5. Wysoka niezawodność

Możliwe jest wykonanie specjalnych precyzyjnych potencjometrów dla aplikacji wymagających wysokiej niezawodności, przeznaczonych do lotnictwa lub sprzętu wojskowego zgodnie z japońskimi normami obronnymi (DSP) lub odpowiednio amerykańskimi normami wojskowymi (U.S.A. MIL). Jednak ze względu na ograniczenia wynikające z japońskiego prawa eksportowego tego typu wykonania potencjometrów nie mogą być eksportowane.

 

6. Warunki dostawy i ceny

Wszystkie przedstawiane w niniejszej informacji wyroby są produkowane. Dostępne są również wykonania specjalne na indywidualne zamówienia klientów. Wyroby standardowe dostarczane są w terminie 4-6 tygodni od otrzymania zamówienia. Zalecamy wykorzystanie w aplikacjach wyrobów standardowych ze względu na korzystne ceny i warunki dostaw. Szczególnie polecane są wyroby oznaczone jako oferowane z niską ceną, które pozwalają obniżyć koszty.

 

 © wersji polskiej MEDITRONIK


BIURO HANDLOWE, SKLEP: 02-952 W-wa, ul.Wiertnicza 129, tel. (22) 651-72-42 w. 108  fax (22) 651-72-46
Części elektroniczne /układy scalone: elektronika@meditronik.com.pl